Söyleşi-Röportaj-Anı-Eleştiri

Söyleşi:Herhangi bir düşünceyiherhangi bir konuda kesin yargılara varmadan düşünceyi, konuyu;yazarın karşısında biri varmış gibi günlük, sıradan ve rahat bir dille ispat kaygısı gütmeden ve kendi düşünceleri çerçevesinde anlattığı düşünce yazılarıdır.
söyleşi ve röportaj arasındaki en belirgin fark söyleşinin tek kişilik olmasına karşılık röportajcının röportajcı ve röportaj yapılan kişi olmak üzere karşılıklı bir tür olmasıdır.
konusu daha çok genel ya da günlük sanat olayları dır. Söyleşinin en belirgin özelliği üslubudur. En önemli temsilcilerinden biri Ahmet Rasimdir.
Söyleşinin özellikleri;
* Bilgi veren düşünce yazılarındandır.
*kanıt, ele alınan konuyu derinlemesine inceleme gibi incekeme özelliklerine sahip değildir.
*Dil samimi, konuyu ele alış biçimi özneldir.
*Söyleşi yazarı düşüncesini açıkça ortayakoymaktansa sezdirmeye çalışırken, köşe yazısında yazar, düşüncesini açıkça ortaya koyayarak okuru bu yolla etkilemeye çalışır.
Röportaj:Bilim, sanat,edebiyat, spor, politika gibi alanlarda ünlü, güncel ya da uzman kişi veya konular üzerinede yapılan karşılıklı soru ve cevaplarla okuru bilgilendirme amacı güden daha çok dergi ve gazetelerde görülen türdür.
Röportaj türünün gerçek anlamda ilk örneğini Ruşen Eşref Ünaydın vermiştir.
Röportajın özellikleri
*Yapılış itibariyle sözlü anlatım türü özellikleri göstermekle birlikte sonradan yazıya geçirilmesi açısından yazılı anlatım özelliği de gösterir.
*Röportajın kendisi ve verileri gerektiğinde belge olarak kullanılabilir.
Anı:Belli bir zamanda ve ortamda yaşanmış tek bir olayın anımsanmasına dayanır.
*Öznel ve öyküsel anlatım benimsendiğinden kesin bilgi değeri taşıyamayabilir.
*Anıya konu olan kişi gerçek olduğundan saptırma ya da değiştirme yapılamaz.
*Bilimsel verilere dayanmadığından eliştiri ve makalelerden ayrılır.
Eleştiri:*Eleştiri bir eserin yalnızca olumsuz yönlerini sıralamak değildir.Eleştiride bir eserin olumlu ve olumsuz yönleri bir arada bulunur.
*Öznel bir tür olmakla birlikte mümkün olduğunca nesnel olunmalıdır.
*Eserle ilgili yargı ve tutum eleştirinin tümünde tutarlı olmalıdır.
*Genel ifadeler yerine Örnekler üzerinde ileri sürülen özellikler desteklenmelidir.
*Makale, köşe yazısı ve eleştiri; yazılı tür olma , düşünce yazısı olma, bir plana göre yazılma açısından benzerlik gösterir.
*Makale ile bilimsel inceleme ve araştırmaya dayalı olma açısından benzerlik gösterir.
*Makalede de olduğu gibi dil, sanat kaygısı gütmez, kanıtlama esasına dayalı bir yöntem kullanılır.Bilimsel nitelik taşır.
Eleştiri yazısı edebi anlamda Tanzimat döneminde ortaya çıkmıştır.