Gezi Yazısı-Makale-Deneme

Gezi Yazısı:Gezi yazısı yazarken;
-Gezilen yerlerin , hiç bir yere benzemeyen özelliğini dile getirmek
-gezilen yerlerde yaşayan insanların kültürel özelliklerini(ırk, dil, din, hayat tarzı, folklorik özellik vb)belirtmek
-Gezilen yerlerin tarihi, minari, ve uygarlık özelliklerini belirtmekgerekir.
-Gezilen yerlerin teknolojik ve ekonomik alandaki gelişmerini belirtmek gerekir.
-Temelde gözleme dayanır.Bununla birlikte yazlı ve sözlü kaynaklardan ya da diğer yazılı anlatım türlerinden de yararlanılabilir.
-İçten ve rahat bir üslubu, canlı ve betimlemelere dayalı bir anlatımı vardır.
-İlk gezi yazısı ali Re is ''Miratül-Memalik''(Tanzimattan sonra gelişmiştir.)
-En önemli gezi yazısı 6. yy'da Evliya Çelebi Seyahatname' dir.
Makale:Makalede belli bir konuda ;bir görüşü bir düşünceyi savunmakve kanıtlamak için yazılan düşünce yazılarıdır.
-Konu ne olursa olsun yazar bilgi vermeyi amaçlar.Temel öğe düşünce yazısı olduğundan her makalede açıklanacak veya savunulacak bir düşünce olmalıdır.
-Anlaşılır yalın bir dil ve cddi bir anlatım olmalıdır.
-Makalede kullanılacak kanıtlar bilimsel gerçeklere ve mantığa uygun olmalı, araştırma ve gözlemlere dayanmalıdır.
-Ele alınan konu veya düşünce tarafsız bir şekilde geliştirilmelidir.
-İçeriği özgün olmalıdır.
-İlk makale-Şinasi-Mukaddime
Deneme:Bir yazarın herhangi bir konuda kesin yargılara varmadandüşüncelerini ortaya koymak ,içini dökmek ve duygukarını paylaşmak amacıyla samimi bir uslupla yazdığı azılardır.Deneme 16. yy'da Michel de Montaigne tarafından ortaya atılmıştır.Denemeyi geliştiren Sir Francis Bakon'dur.
Nurullah Ataç, suut Kemal Yetkin denemenin türk temsilcileridir.
Denemenin özellikleri
-Toplumsal konulardan çok kişisel konulara evrensel bakış söz konusudur.
-Yazarı kendi kendisiyle konuşur gibi bir üslubu vardır.
-Kanıt kaygısı taşımaz, bilimsel niteliği yoktur.
-Konu sınırlaması yoktır.
-Bir plan dahilinde yazılır.
-Samimi ve paylaşımcı üslübuyla söyleşiye benzer.
-Düşüncenin ortaya konması açısından köşe yazısına benzer.
-Bilimsel nitelik taşıması ve kanıt esasına dayanması yönünden makaleden ayrılır.